AP Physics 1 ve AP Physics 2 dersleri 2014 yılında AP Physics B dersinin yerine Advanced Placement (AP) programına dâhil edilmiş ve bu derslerin ilk sınavları 2015 Mayıs ayında yapılmıştır. AP Physics 1 ve AP Physics 2 dersleri cebir tabanlı olmaları nedeniyle ileri matematik tabanlı (calculus based) AP Physics C derslerine göre konuların işlenişi bakımından daha kolaydır. Bununla birlikte AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında başarı çok daha düşük olmaktadır. Özellikle, AP Physics 1 sınavları öğrencilerin en başarısız olduğu AP sınavlarından biridir. 2021 yılında AP Physics 1 sınavına giren toplam 137.229 öğrencinin %31,4’ü 1 (en düşük not) alırken sadece %6,9’u 5 (en yüksek not) alabilmiştir.
AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında başarının düşük olması konuların zorluğundan ziyade bu derslerde benimsenen yaklaşım ve bu yaklaşım çerçevesinde sınavlarda sorulan soruların niteliğinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında başarılı olmak isteyen öğrencilerin bu dersler tasarlanırken esas alınan temel ilkeleri ve sınavlarda çıkan soru türlerini çok iyi anlamaları gerekmektedir.
AP Physics 1 ve AP Physics 2 Derslerinin Farkı
AP programında cebir tabanlı Fizik dersi olarak uzun yıllar boyunca AP Physics B dersi yer almıştır. Ancak, AP Physics B dersinde konuların kapsamı çok geniş olduğu için önemli fizik konuları öğrencilerin yeterince kavramalarına imkân sağlayacak derinlikte işlenememekteydi. Bu nedenle AP Physics B ders içeriği bazı konular da ilave edilerek AP Physics 1 ve AP Physics 2 derslerine paylaştırılmıştır.
İçerdikleri konular bakımından büyük ölçüde AP Physics B dersinin devamı olsa da, AP Physics 1 ve AP Physics 2 derslerinde öğrencilere kazandırılması amaçlanan beceriler ve bu becerilerin sınavlarda ölçülmesi bakımından oldukça farklı yaklaşımlar benimsenmiştir.
Matematiksel İşlemler Yerine Akıl Yürütmeye Ağırlık Verilmesi
Physics 1 ve AP Physics 2 dersleri oluşturulurken temel amaç öğrencilerin fizik biliminin temel ilkelerini anlama seviyesini geliştirmek olmuştur. Bu çerçevede bu derslerde konular daha detaylı işlenirken eleştirel düşünce (critical thinking), akıl yürütme (reasoning), sorgulayıcı öğrenme (inquiry based learning) ve uygulamalı (hands on) laboratuvar çalışmalarına daha fazla ağırlık verilmiştir.
Physics 1 ve AP Physics 2 derslerinde öğrencilerin geleneksel fizik derslerinde olduğu gibi problemleri matematik işlemleri kullanarak çözmeleri yerine çözüm için gerçekleştirilen işlemleri ve ulaşılan sonuçları sayısal akıl yürütme (quantitative reasoning) ile açıklayabilmeleri beklenmektedir. Ayrıca problemlerin matematiksel yöntemler kullanılarak çözülmesinden daha çok fizik kavramlarını orantısal akıl yürütme (proportional reasoning) yöntemleri ile anlayabilmek/açıklayabilmek, kullanılan farklı gösterimler arasında dönüşüm yapabilmek, kavramsal modeller oluşturup yorumlayabilmek ve ulaşılan sonuçları yazılı bir şekilde ifade edebilmek daha önemlidir.
Fizik Kavramları için Farklı Gösterimler Kullanılması
Birçok bilimsel araştırma öğrencilerin fizik problemlerini matematiksel yöntemler kullanarak çözebildiklerini ancak kullanılan sembolleri ve kavramları tam olarak anlamadıklarını göstermektedir. Bu sorunun çözümü için kullanılabilecek etkili bir yöntem öğrencilere fizik süreçlerinin farklı şekillerde gösterebilmeyi ve bu gösterimler arasında dönüşüm yapabilmeyi öğretebilmektir.
AP Physics 1 ve AP Physics 2 derslerinde fizik olguları ve verileri için farklı gösterimler kullanılarak öğrencilerin kavramları daha derinlemesine anlamaları ve etkili problem çözme becerileri geliştirmeleri hedeflenmektedir. Kullanılan farklı gösterimler arasında sözel açıklamalar, matematiksel semboller, resimler, grafikler, hareket diyagramları, serbest cisim diyagramları, elektrik devreleri yer almaktadır.
Sorgulamaya Dayalı Uygulamalı Laboratuvar Çalışmaları
Fizik bilgisinin sadece teorik olarak bilinmesi değil pratikte uygulanabilmesi anlamlıdır. Bu çerçevede AP Physics B dersinde %20 olan laboratuvar çalışmalarının ağırlığı AP Physics 1 ve AP Physics 2 derslerinde %25’e çıkarılmıştır.
Ayrıca, bu derslerde sorgulama (inquiry based) tabanlı laboratuvar çalışmalarına oldukça önem verilmektedir. Sorgulama tabanlı laboratuvar çalışmalarında öğrencilerı cevaplamak istedikleri soruları kendilerinin belirlemeleri, varsayımları test etmek için deneyler tasarlamaları, araştırma yapmaları, veri toplayıp analiz etmeleri ve ulaştıkları sonuçları raporlamaları gerekmektedir.
Sorgulama tabanlı öğrenme öğrencilerin bilimsel olarak eleştirel düşünme ve akıl yürütme becerilerinin gelişmesini, dolayısıyla da fizik bilimine ait ilkeleri daha derinlemesine kavramalarını sağlamaktadır.
Derslerin ve Sınavların Zorluk Seviyesi
AP programında ders içerikleri belirlenirken geleneksel olarak ortalama bir Amerikan üniversitesinde okutulan ders içerikleri referans alınmıştır. Ancak, AP Physics 1 ve AP Physics 2 derslerinde olduğu gibi yeniden tasarlanan derslerde en iyi Amerikan üniversitelerindeki ders içerikleri ve sınavları ölçü alınmaktadır. Bunun bir sonucu olarak AP Physics 1 ve AP Physics 2 dersleri ve sınavları yerine geldikleri AP Physics B’ye göre daha zordur.
AP Physics 1 ve AP Physics 2 Sınavları
Sınavların Biçimi
AP Physics 1 ve AP Physics 2 derslerinde benimsenen yaklaşımla uyumlu olarak sınavlarda da öğrencilerin fizik biliminin ilke ve kavramlarını derinlemesine anladıklarını ve kavramsal modeller oluşturup yorumlayabildiklerini göstermeleri beklenmektedir. Bunun için gereken düşünme süresini sağlamak üzere öğrencilere hem çoktan seçmeli sorularda hem de açık uçlu sorularda daha fazla süre verilmektedir.
AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında bölümlerin ağırlıkları ve süreleri eski AP Physics B sınavları ile aynıdır ancak soru sayısı azaltıldığında soru başına düşen süre artmıştır.
Ders | 1. Bölüm / 90 dakika / %50 | 2. Bölüm / 90 dakika / %50 |
|---|---|---|
AP Physics B | 70 adet çoktan seçmeli soru | 6 - 7 adet açık uçlu soru |
AP Physics 1 | 50 adet çoktan seçmeli soru | 5 adet açık uçlu soru |
AP Physics 2 | 50 adet çoktan seçmeli soru | 4 adet açık uçlu soru |
Sınavlarda Sorulan Sorular
AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında sadece matematiksel olarak çözülebilen sorular da çıkabilmektedir fakat bunların önemi oldukça azalmıştır. Bunun yerine akıl yürütme süreçlerinin kullanıldığı ve farklı gösterimler arasından dönüşüm yapılmasını gerektiren sorulara ağırlık verilmektedir. Sınavlarda, hem çoktan seçmeli sorularda hem de açık uçlu sorularda, aşağıdaki beceriler ölçülmektedir:
Fiziksel olguları fizik ilkelerine ve teorilerine dayalı olarak hem niteliksel hem de niceliksel olarak açıklayabilmek ve bunlara ilişkin akıl yürütme süreçlerini veya gerekçeleri gösterebilmek
Problemleri matematik bilgisiyle sayısal veya sembolik olarak çözebilmek, bundan daha önemlisi problemleri çözmek için kullanılan fizik kavramlarını ve ulaşılan sonuçları açıklayabilmek
Kavramsal modeller geliştirebilmek ve yorumlayabilmek
Ders kapsamında yapılan laboratuvar çalışmalarında elde edilen bilgi ve analitik becerileri deney tasarlamak ve açıklamak, verileri analiz etmek ve kanıta dayalı sonuçlara ulaşmak için kullanabilmek
Çoktan Seçmeli Sorular
AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında 50 adet, 4 şıklı çoktan seçmeli soru sorulmaktadır. Bu soruların 45 tanesi tek doğru cevaplı iken 5 tanesinde 2 doğru şıkkın da seçilmesi istenmektedir. Tek doğru cevaplı soruların bazıları birbirinden bağımsız sorular iken bazıları da birbiriyle ilişkili soru grupları olarak sorulmaktadır. İki doğru cevaplı soruların hepsi birbirlerinden bağımsız tekil sorulardır.
Açık Uçlu Sorular
AP Physics 2 sınavında AP Physics 1 sınavına göre açık uçlu soru sayısı bir fazladır. Bununla birlikte her iki sınavda da sorulan açık uçlu soru türleri aynıdır.
Deney Tasarımı (Experimental Design)
Deney tasarım sorularında öğrencilerin derslerdeki sorgulama tabanlı öğrenme süreçlerinde elde ettikleri bilgi ve tecrübeleri kullanarak verilen bir amaca ulaşmak için bir deney tasarlamaları, bu tasarımın gerekçelerini belirmeleri, yapılan ölçümleri açıklamaları, ulaşılan varsayımsal sonuçları değerlendirmeleri ve bunlara ilişkin kavramsal soruları cevaplamaları istenmektedir.
Bu soru türü öğrencilerin AP Physics 1 ve AP Physics 2 dersleri kapsamında öğretmen tarafından verilen bir problemi çözmek üzere prosedürleri kendileri belirleyerek deney yaptıkları ve deney sonuçlarını analiz ettikleri yönlendirilmiş sorgulama (guided inquiry) deneylerine benzemektedir.
Nitel/Nicel Dönüşümü (Qualitative/Quantitative Translation)
Nicel/sayısal analiz (quantitative analysis) matematiksel gerçeklerin ve kavramların anlaşılması ve bunların gerçek hayattaki olaylara uygulayabilmesini içermektedir. Nitel/sözel analizde (qualitative analysis) ise fiziksel olgular sayısal veriler kullanılmadan açıklanmaktadır.
Nitel/Nicel Dönüşümü sorularında, genellikle, verilen bir durumla ilgili olarak önce hangi fizik ilkelerinin geçerli olduğunun nicel olarak açıklanması, sonra bu fizik ilkeleri kullanılarak problemin sayısal olarak çözümü, son olarak da nicel ve nitel olarak ulaşılan sonuçların birbirleriyle ilişkilerinin ve benzer durumlarda nasıl uygulanabileceğinin açıklanması beklenmektedir.
Kısa Paragraf Argümanı (Paragraph Argument Short Answer Question)
Kısa Paragraf Argümanı sorularında öğrencilerden fizik konularıyla ilgili verilen bir durumu anladıklarını mantıklı ve açıklayıcı analizler içeren bir paragraflık metin ile göstermeleri istenmektedir.
Bu tür sorularda soruda verilen bilgiler (evidence) fizik bilimi ilkeleri kullanılarak bir sonuca (claim) ulaşmak üzere değerlendirilmeli (reasoning) ve ulaşılan sonuç tutarlı ve mantıklı bir şekilde yazılı olarak açıklanmalıdır. Bu açıklama sayısal işlem veya hesaplamalardan ziyade uzun olmayan bir paragraf metin halinde olmalıdır.
Bu soru türünde öğrencilerin fizik bilimine ait olguları anlamaları yanında açıklayabilmelerine/anlatabilmelerine yönelik becerileri de ölçülmektedir.
Kısa Cevaplı Sorular (Short Answer Question)
Kısa cevaplı sorularda diğer sorularda ölçülmeyen bilgi ve beceriler ölçülmektedir. Bu sorular diğer soru türleri gibi standart bir biçimde (format) olmamakla birlikte benimsenen yaklaşım diğer sorular ile aynıdır.
AP Physics 1 ve AP Physics 2 Sınavlarına Nasıl Hazırlanmalıyım?
AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavları, AP Physics B sınavına göre daha az konu, daha az soru içermekte ve daha az matematik becerisi istemekte ancak konuların daha derinlemesine anlaşılmasını gerektirmektedir. AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında başarılı olmak için öncelikle konular kavranmalı ve deney bilgi ve tecrübesi kazanılmalı, sonra da sınavlarda çıkan soru tiplerinin nasıl cevaplanacağı öğrenilmelidir.
Konuların Derinlemesine Kavranması
Belirli formüllerin ezberlenmesi veya problemlerin matematiksel olarak çözülmesi bu sınavlarda başarılı olmak için yeterli değildir. Bu sınavlarda başarılı olabilmek için öncelikli olarak fizik ilke ve kavramlarının çok iyi anlaşılması, değişik gerçek hayat durumlarında uygulanabilmesi ve sözel olarak açıklanabilmesi gerekmektedir.
Ders içeriklerinin gerçekten anlaşılabilmesi için de sorgulayıcı öğrenme yaklaşımının esas alınması ve ders kapsamında yapılan deney çalışmalarına aktif olarak katılınması gerekmektedir.
Deney Bilgi ve Tecrübesi Kazanılması
Açık uçlu sorulardan biri doğrudan deney tasarımı ile ilgili olurken diğer açık uçlu sorular ile çoktan seçmeli sorular da deneylerle ilişkili olabilmektedir. Bu soruları cevaplayabilmek için öğrencilerin önemli bir deney tecrübesi olması ve deney tasarımının nasıl yapılacağı, yapılan tasarımın nasıl açıklanacağı, genel olarak fiziksel nicelikleri ölçmek için kullanılan aletler ve bu aletlerin nasıl kullanılacağı, deney sonuçlarının nasıl analiz edileceği, sonuçların sözel olarak nasıl açıklanacağı gibi hususları bilmeleri gerekmektedir.
Ulusal müfredatımızda uygulamalı deney çalışmalarına çok fazla yer verilmediğinden öğrencilerin bu konuda kendilerini geliştirmeleri AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında başarılı olabilmeleri için şarttır. Özellikle, dersi almadan haricen sınava girecek öğrencilerin konuların öğrenilmesi yanında deney tecrübesi de kazanmaları kritik öneme sahiptir.
Sınavlarda Çıkan Soru Tiplerine Yönelik Hazırlık Yapılması
AP Physics 1 ve AP Physics 2 sınavlarında, özellikle de açık uçlu sorularda, yukarıda açıklanan özgün soru tipleri bulunmaktadır. Sınav kapsamındaki konular yeterince kavrandıktan ve gerekli deney tecrübesi kazanıldıktan sonra öğrencilerin bu tip soruların nasıl cevaplanması gerektiğini öğrenmeleri ve buna ilişkin bol miktarda alıştırma yapmaları gerekmektedir.
Açık uçlu sorular cevaplanırken sorularda verilen görev fiillerine (task verbs) özellikle dikkate edilmesi gerekmektedir. Bu görev fiilleri (Calculate, Compare, Derive, Describe, Determine, Evaluate, Explain, Justify, Label, Plot, Sketch/Draw, State/Indicate/Circle, Verify) soru cevaplanırken yapılması gereken işlemleri belirtmekte ve puanlama bunlara göre yapılmaktadır. Bu nedenle sınavdan önce görev fiilleri ve bunların ne anlama geldiğinin çok iyi öğrenilmesi gerekmektedir. Bu görev fiillerine ilişkin açıklamalar AP Physics 1 ve AP Physics 2 Ders ve Sınav Açıklama (Course and Exam Description) dokümanlarında yer almaktadır.
AP Akademi Eğitim Danışmanlığı
AP Physics 1 ve AP Physics 2 dersleri/sınavları veya diğer AP dersleri ve sınavları hakkında bilgi almak veya özel ders almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
AP Akademi, AP ders içerikleri yanında AP programı hakkında da kapsamlı bilgi ve tecrübe sahibi Boğaziçi ve Bilkent mezunu hocalarıyla online veya yüz yüze AP özel dersi ve eğitim danışmanlığı için doğru adrestir.