Sıkça Sorulan Sorular

Advanced Placement (AP) lise öğrencilerinin üniversite seviyesinde dersler almalarına ve/veya bu derslerin sınavlarına girmelerine imkân sağlayan ve SAT sınavlarını da düzenleyen ABD merkezli College Board adlı kuruluş tarafından yürütülen uluslararası bir müfredat ve diploma programıdır.

Üniversite eğitimine hazırlık: Lise öğrenimleri sırasında üniversite seviyesinde dersler almak öğrencileri üniversite eğitimine hazırlarken kariyer tercihlerinin şekillenmesine de katkı sağlamaktadır. Lise öğrenimlerinde AP programına katılan öğrencilerin üniversitede daha başarılı oldukları görülmektedir. Kredi muafiyeti / İleri düzey derslere yerleşme: Dünya genelinde birçok üniversite AP ders notlarına göre öğrencilere kredi muafiyeti veya temel dersler yerine doğrudan ileri düzey dersleri alabilme imkanı sağlamaktadır. Kabul: AP derslerindeki başarı, bir öğrencinin üniversite müfredatını başarıyla tamamlayabileceğinin önemli bir göstergesi olduğundan başta ABD ve Kanada olmak üzere yurt dışı üniversite kabullerinde önemli bir artı değer katmaktadır. Burs: AP notları üniversite kabulleri yanında burs kararlarında da üniversiteler açısından önemli bir kriter olarak kabul edilmektedir.

AP programı kapsamında 7 alanda 38 ders bulunmaktadır: Capstone Diploma: Seminar, Research Arts: 2-D Art and Design, 3-D Art and Design, Drawing, Art History, Music Theory English: English Language and Composition, English Literature and Composition History and Social Sciences: European History, United States History, World History: Modern, Comparative Government and Politics, United States Government and Politics, Human Geography, Macroeconomics, Microeconomics, Psychology Math and Computer Science: Calculus AB, Calculus BC, Statistics, Computer Science Principles, Computer Science A Science: Biology, Environmental Science, Chemistry, Physics 1, Physics 2, Physics C: Electricity and Magnetism, Physics C: Mechanics World Languages and Cultures: Chinese Languge and Culture, French Language and Culture, German Language and Culture, Italian Language and Culture, Spanish Language and Culture, Spanish Literature and Culture, Japanese Language and Culture, Latin

AP derslerini ancak AP derslerini açmak üzere College Board’dan onay almış ve bu dersleri açmış liselerde okuyan öğrenciler alabilmektedir. Dersi almadan dışarıdan AP sınavlarına girmek mümkün olmakla birlikte okulunda AP programı bulunmayan öğrencilerin AP derslerini dışarıdan almaları mümkün değildir. Yakın zamana kadar Türkiye’de AP programını uygulayan sınırlı sayıda lise bulunmaktaydı. Ancak, 2019 yılından itibaren AP programını uygulayan devlet lisesi ve özel lise sayısı hızla artmaya başlamıştır.

AP Seminar ve AP Resarch dersinin sınavına sadece AP Capstone Diploma programını uygulayan okullarda okuyan ve bu dersleri alan öğrenciler girebilmektedir. Diğer AP derslerinin sınavlarına ise dersi almadan da haricen hazırlanarak girmek mümkündür. Dolayısıyla, okullarında AP programı olmayan ve AP derslerini almayan öğrenciler istedikleri AP sınavlarına girebilmektedirler. Okullarında AP programı olan öğrenciler de okullarında açılmayan veya almadıkları derslerin sınavlarına girebilmektedirler.

AP programı kapsamında alınacak veya sınavına girilecek ders sayısı veya alanları konusunda herhangi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Dolayısıyla, girilecek AP sınavlarının öğrencilerin ilgi alanları, kariyer hedefleri, başvurmayı planladıkları üniversite/bölümlerin kabul ve kredi muafiyeti koşulları dikkate alınarak belirlenmesi uygun olacaktır. Bununla birlikte, AP Capstone Diploması ve/veya AP Uluslararası Diploma Sertifikası (AP International Diploma – APID) almak isteyen öğrencilerin belirli dersleri almaları/sınavlara girmeleri gerekmektedir.

AP dersleri lise öğrencileri hazırlanmakta ve liselerde verilmektedir. Ancak, AP sınavlarına girmek için lise öğrencisi olma veya AP derslerini alma koşulu bulunmamaktadır. Bu nedenle liseye henüz geçmemiş öğrenciler ile liseyi bitirmiş öğrenciler de AP sınavlarına girebilmektedir. Bununla birlikte AP sınavlarına girenlerin tamamına yakını lise öğrencileridir. Lise öğrencileri içerisinde de AP sınavlarına en çok 11. sınıf öğrencileri (>35%) en az 9. sınıf öğrencileri (<10%) girmektedir. AP sınavlarına ne zaman girileceğine karar verilirken kariyer hedefleri, kaç sınava girileceği, hangi sınavlara girileceği, yurtdışı üniversite başvuruları, üniversite sınavı gibi kriterlerin dikkate alınması gerekmektedir. Sonuçta, bu kriterler çerçevesinde öğrencinin bireysel durumuna göre karar verilmelidir. Genel olarak ise, AP sınavlarına ilişkin planlama ve hazırlıklara 9. sınıfta başlanması, sınavlara ağırlıklı olarak 10 ve 11. sınıflarda girilmesi ve 12. sınıfa sınav bırakılmaması uygun olacaktır.

Öğrencilerin AP sınavlarına SAT, ACT, TOEFL, IELTS gibi sınavlarda olduğu gibi doğrudan veya online başvurmaları mümkün değildir. AP sınav başvuruları AP sınavlarını düzenleyen okullar aracılığıyla yapılmaktadır. Sınava girecek öğrenci listeleri College Board’a sınavı düzenleyecek okullar tarafından toplu olarak iletilmektedir. Bazı okullar AP sınavlarını sadece kendi öğrencileri için düzenlerken bazı okullar sınavlara dışarıdan da öğrenci kabul etmektedirler. AP programının uygulandığı liselerde okuyan öğrenciler için sınav başvuruları talepleri doğrultusunda okullarının AP koordinatörleri tarafından yapılmaktadır. AP sınavına dışarıdan girecek öğrencilerin ise AP sınavlarını yapan ve sınavlara dışarıdan öğrenci kabul eden bir okula başvurmaları ve bu okulun sınav listelerine eklenmeleri gerekmektedir.

AP sınavlarına normal başvurular Kasım ayının ortasına kadar yapılabilmektedir. Mart ayının ortasına kadar ise geç başvuru yapılabilmektedir. Ancak bu durumda normal sınav ücretine ilave olarak geç başvuru ücretinin de ödenmesi gerekmektedir. Normal ve geç başvurular için son tarihler College Board tarafından her yıl eğitim öğretim yılının başlamasından önce ilan edilmektedir. 2022 AP sınavlarına başvuru tarihleri için AP Sınav Takvimi sayfamıza bakabilirsiniz. College Board tarafından açıklanan bu tarihler sınavı düzenleyen okulların sınava girecek öğrenci listelerini College Board’a göndermeleri gereken son tarihlerdir. AP sınavlarına girmek isteyen öğrencilerin herhangi bir sorunla karşılaşmaları için bu tarihlerden önce sınava girecekleri okullar ile iletişime geçmeleri ve başvuru işlemlerini tamamlamaları uygun olacaktır.

College Board tarafından 2022 sınavlarına girecek ABD ve Kanada dışındaki öğrenciler için belirlenen temel sınav ücreti AP Seminar ve AP Research dersleri için 144$, diğer dersler için 126$'dır. AP sınav başvurusunun Kasım ayındaki normal başvuru süresinden sonra Mart ayındaki geç başvuru tarihine kadar yapılması halinde sınav ücretine 40$ geç başvuru ücreti de eklenmektedir. College Board tarafından geçerli olarak kabul edilen bir mazeret olmadan geç sınav haftasında girilen sınavlar için de ilave 40$ geç sınav ücreti ödenmesi gerekmektedir. Sınav başvurusunun iptal edilmesi veya sınava girilmemesi halinde sınav ücreti alınmamaktadır. Ancak bu durumda 40$ iptal edilen/kullanılmayan sınav ücreti ödenmesi gerekmektedir. Öğrenciler tarafından AP sınav ücretleri College Board'a değil sınava girecekleri okullara ödenmektedir. Okulların sınav düzenleme masrafları nedeniyle College Board tarafından belirlenenden daha yüksek sınav ücretleri talep etmeleri mümkündür.

Normal başvuru döneminde AP Calculus derslerinden (AP Calculus AB ve AP Calculus BC) biri için sınav başvurusu yapılmış ise geç başvuru dönemi sonuna kadar ilave bir ücret ödemeden girilecek sınavı diğer Calculus dersinin sınavı ile değiştirmek mümkündür. Aynı şekilde AP Art and Design derslerinden (AP 2-D Art and Design, AP 3-D Art and Design ve AP Drawing) biri için sınav başvuru yapılmış ise geç başvuru dönemi sonuna kadar ilave bir ücret ödemeden girilecek sınavı diğer AP Art and Design derslerinden birinin sınavı ile değiştirmek mümkündür. Ayrıca, geç başvuru dönemin sonuna kadar sınav ücretine ilave olarak 40$ geç başvuru ücreti ödemek suretiyle yeni AP sınav başvurusu yapmak mümkündür. AP sınav başvurusu yapıldıktan sonra sınava girmekten vazgeçilirse, sınavı düzenleyecek okulun sınav siparişi okula gönderilmek üzere College Board tarafından işleme alınana kadar sınav başvurusu iptal edilebilmektedir. İptal edilen sınavlar için sınav ücreti alınmamakta ancak 40$ iptal edilen sınav (canceled exam) ücreti alınmaktadır. AP sınav başvurusu iptal edilmeyip sınava girilmezse yine sınav ücreti alınmamakta ancak bu sefer de 40$ kullanılmayan sınav (unused exam) ücreti alınmaktadır. Her iki durumda da College Board’a ödenmesi gereken ücret aynı olmaktadır. Yukarıda belirtilen durumlar dışında AP sınav başvurularında değişiklik yapılamamaktadır. Örneğin, bir öğrenci geç başvuru dönemi sonuna kadar başvurduğu bir AP sınavına girmekten vazgeçer ve başka bir AP sınavına girmeye karar verirse, hem iptal edeceği sınav için iptal edilen sınav ücreti hem de yeni başvuracağı sınav için geç başvuru ücreti ödemesi gerekecektir.

AP sınavları yılda bir kere Mayıs ayında College Board tarafından belirlenen takvime göre yapılmaktadır. Her bir AP sınavı için normal (standart) sınav tarihi yanında geç sınav tarihi de bulunmaktadır. Geç sınavlar normal sınavlar tamamlandıktan hemen sonra yapılmaktadır. Öğrencilerin normal sınav tarihinde giremedikleri AP sınavlarına geç sınav döneminde girmeleri mümkündür. Ancak, College Board tarafından geçerli olarak kabul edilen bir mazeret olmadan girilen geç sınavlar için sınav ücretine ilave olarak geç sınav ücreti de ödenmesi gerekmektedir. 2022 AP sınav tarihleri için AP Sınav Takvimi sayfamıza bakabilirsiniz.

Çoğu AP sınavı çoktan seçmeli (multiple choice) sorular ve açık uçlu (free response) sorular içeren farklı 2 bölümden oluşmakta ve derslere göre değişmekle birlikte bu bölümlerin her birinin ağırlığı %50 civarında olmaktadır. AP Computer Science Principles dersinin sınavı sadece çoktan seçmeli sorulardan oluşmakta ve bu sınav ders notunun %70’ini oluşturmaktadır. Ders notunun %30’unu ise yıl içinde yapılan bir performans ödevi (performance task) oluşturmaktadır. AP Microeconomics, AP Macroeconomics ve AP Psychology sınavlarında çoktan seçmeli soruların ağırlığı %67 iken açık uçlu soruların ağırlığı %33’tür. Tarih (AP European History, AP United States History, AP World History: Modern) sınavlarında çoktan seçmeli (%40) ve açık uçlu (%40) sorular yanında kısa cevaplı (%20) sorular da sorulmaktadır. AP Latin dışındaki World Languages and Cultures sınavlarında dinleme ve konuşmaya dayalı sorular da bulunmaktadır. AP Music Theory sınavında dinleme ve şarkı söylemeye (sight singing) dayalı sorular da bulunmaktadır. AP 2-D Art and Design, AP 3-D Art and Design, AP Drawing derslerinde yılsonu sınavı olmayıp ders notu, ders kapsamında yapılan çalışmalara (portfolio) göre verilmektedir. AP Seminar dersinin sınavı sadece açık uçlu sorulardan oluşmakta ve bu sınav ders notunun %45’ini oluşturmaktadır. Ders notunun %55’ini ise yıl içinde yapılan 2 farklı performans ödevi (performance task) oluşturmaktadır. AP Research dersinde yılsonu sınavı olmayıp ders notu, ders kapsamında yazılan 4000 – 5000 kelimelik akademik bir makale ve bu makalenin sunumuna göre verilmektedir.

AP sınavları her yıl Mayıs ayında College Board tarafından belirlenen takvime göre yılda bir kere yapılmaktadır. Sınav döneminde ilk olarak normal (standart) sınavlar yapılırken, normal sınavlardan hemen sonra geç (late) sınavlar yapılmaktadır. Geç sınavlar herhangi bir nedenle normal zamanında AP sınavlarına giremeyen öğrencilerin 1 yıl daha beklemeden sınavlara girmesine imkân sağlamaktadır. Geç sınavlara girebilmek için geçerli bir mazeret olması gerekmemektedir. Ancak, College Board tarafından geçerli olarak kabul edilen bir mazeret olmadan geç girilen sınavlar için sınav ücretlerine ilave olarak 40$ geç sınav ücreti ödenmesi gerekmektedir. College Board öğrencinin kontrolü dışındaki durumları geçerli mazeret olarak kabul etmektedir. Örneğin; iki AP sınavının aynı tarih ve saatte olması, dini ve milli tatiller, ulusal veya uluslararası sınavlar, hastalık veya kaza gibi acil durumlar nedeniyle geç sınavlara girilmesi halinde geç sınav ücreti ödenmesi gerekmemektedir. Geç sınavlarda normal sınavlarda sorulanlarla eşdeğer ancak farklı sorular sorulmaktadır. Bir öğrencinin geç sınavlara girebilmesi için sınavı düzenleyen okul tarafından College Board’dan o öğrenciye özel geç sınav siparişi yapılması ve sınav materyallerinin sınav tarihinden önce okula ulaşması gerekmektedir. Bu nedenle AP sınav başvurusu yapılırken geç sınavlara girmeyi gerektiren bir durum varsa bunun belirtilmesi, sınavı düzenleyen okul tarafından da sınav siparişinin buna göre yapılması uygun olacaktır. Bununla birlikte, sınav başvurusunun tamamlanmasından sonra oluşabilecek durumlar nedeniyle de geç sınav başvurusu yapılabilmektedir. Böyle bir durumun ortaya çıkması halinde, öğrencilerin en kısa sürede sınava girecekleri okulun AP koordinatörleri ile iletişime geçmeleri gerekmektedir.

AP sınavlarının çoktan seçmeli soruların olduğu bölümleri bilgisayar aracılığıyla okunmakta ve doğru cevap sayısı bu bölümden alınan puanı oluşturmaktadır. Boş veya yanlış cevaplar dikkate alınmamaktadır. AP sınavlarının açık uçlu soruların olduğu bölümleri ile ders içi performans ödevleri/portföyler College Board tarafından görevlendirilen ve Haziran ayının ilk 2 haftasında bir araya gelen üniversite profesörleri ile tecrübeli öğretmenler tarafından okunmaktadır. Bölümlerden alınan puanlardan bölüm ağırlıkları dikkate alınarak toplam ders puanı hesaplanmaktadır. Son olarak toplam ders puanları 1-5 arasındaki AP notlarına dönüştürülmektedir. AP sınav puanlarının AP notlarına dönüştürülmesinde sadece öğrencinin kendi başarı seviyesi dikkate alınmakta, göreceli başarı (çan eğrisi/curve) değerlendirmesi kullanılmamaktadır. AP ders notunun 5 olması için AP sınavlarından tam veya tama yakın bir puan alınması gerekli değildir. Resmi olarak açıklanmamakla ve her bir ders için değişebilmekle birlikte toplamda %75 civarı bir puan alınması AP ders notunun 5 olması için yeterli olabilmektedir.

AP sınavları ile ders içi performans ödevlerinden alınan notlar her bir AP dersi için 1 (en düşük) ile 5 (en yüksek) arasında bir nota dönüştürülmektedir. AP notları için resmi bir geçme notu olmamakla birlikte 3 ve üzeri notlar başarılı olarak kabul edilmektedir. AP notlarının yüksek olması üniversite kabul ve burs başvurularında avantaj sağlamaktadır. AP ders notlarının üniversite notu karşılığı olarak 5 A’ya, 4 A-/B+/B’ye, 3 B-/C+/C’ye denk olarak kabul edilmektedir. Kredi muafiyeti ve ileri düzey derslere yerleşme için AP ders notunun en az 3 olması gerekmektedir. Birçok üniversite kredi muafiyeti ve ileri düzey derslere yerleşme için AP ders notunun 3 olmasını yeterli görürken bazı üniversiteler 4 veya 5 olmasını isteyebilmektedir.

AP notlarının geçerliliği için bir süre sınırı yoktur. Ancak, son girilen AP sınavının üzerinden 4 yıl geçtikten sonra AP notları arşivlenmekte ve arşivlenen AP notları online olarak görülememektedir. Bununla birlikte arşivlenen AP notlarının belirli bir ücret karşılığında raporlanması talep edilebilmektedir.

AP sınavları yılda bir kere yapılmakta ve bir sınava bir yıl içerisinde bir kere girilebilmektedir. Fakat girilen bir sınava sonraki yıllarda tekrar girilmesi mümkündür.